Get 20M+ Full-Text Papers For Less Than $1.50/day. Start a 14-Day Trial for You or Your Team.

Learn More →

Professor Bogdan Adamczyk (1930–2011) – posthumous recollections

Professor Bogdan Adamczyk (1930–2011) – posthumous recollections 10.2478/v10246-012-0011-8 ANNALES U N I V E R S I TAT I S MAR IAE C U R I E - S K à O D O W S KA LUBLIN ­ POLONIA VOL. LXVII SECTIO AAA 2012 ­ wspomnienie po miertne 7 pa dziernika 2011 r. zmará profesor Bogdan Adamczyk. Urodziá si 4 sierpnia 1930 r. w Lublinie. Caáe swoje ycie naukowe zwi zaá z kierunkiem ¿zyki uniwersyteckiej UMCS w Lublinie. Jeszcze przed matur w 1949 r. pracowaá przez pewien czas jako laborant prywatny u prof. Stanisáawa Ziemeckiego. Studia na ¿zyce w Uniwersytecie Marii Curie-Skáodowskiej rozpocz á w 1950 r., przy czym prawie rok przele aá w gipsie po ci kim wypadku motocyklowym. W listopadzie 1953 r., jeszcze jako student ¿zyki, zostaá zaanga owany na stanowisko laboranta u prof. Wacáawa Staszewskiego. Jak wspominaá, prof. Staszewski otoczyá Go niemal e ojcowsk opiek i wprowadziá do swego zespoáu badawczego. Z tego okresu pochodz materiaáy do pierwszych wspólnych z prof. Staszewskim publikacji, m.in. w ,,Acta Physica Polonica" i ,,Journal of Acoustic Society of America". Po roku pracy awansuje na stanowisko zast pcy asystenta, a pó niej ­ asystenta. Prac magistersk pt. Centra barwne w krysztaáach NaCl wykonaá pod kierunkiem prof. Stanisáawa Ziemeckiego i bezpo redni opiek wtedy jeszcze magistra Mieczysáawa Subotowicza, uzyskuj c w roku 1955 tytuá magistra ¿zyki i awansuj c na stanowisko starszego asystenta. Po uko czeniu studiów w 1955 r. Bogdan Adamczyk zwi zaá si z Zespoáem Badawczym kierowanym przez prof. Wáodzimierza uka, pó niejszego kierownika Katedry Fizyki Do wiadczalnej UMCS. Pod jego kierunkiem wykonaá prac doktorsk pt. Spektrometr mas z polem elektrycznym o cz sto ci radiowej i nieliniowym rozkáadzie potencjaáu, uzyskuj c w roku 1963 tytuá doktora i awansuj c na stanowisko adiunkta. Schemat spektrometru z polem elektrycznym o cz sto ci radiowej. W roku 1957 Bogdan Adamczyk, jeszcze wówczas ci ko j kaj cy si , przypadkowo dokonaá bardzo wa nej dla siebie i nie tylko dla siebie obserwacji nad gá bok studni w ogrodzie swoich rodziców. Stwierdziá caákowit áatwo ü mówienia podczas wypowiadania sáów w obecno ci echa wáasnego gáosu. Spostrze enie to zapocz tkowaáo prowadzone przez caáe ycie badania nad mow j kaj cych si . Prowadziá je równie na terenie Poradni Foniatrycznej w Lublinie, gdzie byá zatrudniony przez kilkana cie lat. Pracowaá te jako terapeuta na koloniach dla dzieci j kaj cych si , zorganizowanych przez Wojewódzk Poradni Foniatryczn w Lublinie. Kolonie odbywaáy si w Zwierzy cu n. Wieprzem (1959), oraz na obozach ­ turnusach terapeutycznych zorganizowanych przez Polski Zwi zek J kaj cych si : w Muszynie (1993), My lenicach (1994), Wójtowicach (1995) i Daráówku (1996). Gáównym rezultatem jego bada nad mow ludzi j kaj cych si staáa si nowa metoda terapii, tzw. metoda ECHO, oraz tzw. echotelefoniczny system korekcji, obejmuj cy swym zasi giem caáy kraj. Swoje ycie naukowe Profesor po wi ciá dwom dziedzinom ­ ¿zyce oraz korekcji mowy ludzi j kaj cych si (szczególnie dzieci i máodzie y). W tych ostatnich badaniach wspieraáy Go dr Wiesáawa Kuniszyk-Jó kowiak oraz dr El bieta Smoáka. Prof. B. Adamczyk byá promotorem ich prac doktorskich. Bardzo wa nym okresem w Jego yciu byá dziewi ciomiesi czny sta w kierowanym przez prof. J. Kistemakera FOM Instituut voor Atom -en Molecuulfysica w Amsterdamie w 1965 r. B. Adamczyk prowadziá tam badania nad jonizacj niektórych atomów i molekuá gazu elektronami. Wyznaczaá przekroje czynne na jonizacj . Do pomiaru bezwzgl dnych przekrojów czynnych na jonizacj niezb dna jest wiedza o tym, ile jonów okre lonego rodzaju zostaáo wytworzonych przez jeden elektron na jednostkowej drodze w obszarze jonizacji. Z nielicznymi wyj tkami do badania przekrojów czynnych u ywane byáy konwencjonalne spektrometry mas. Niestety, spektrometry te miaáy niewielki wspóáczynnik transmisji jonów na drodze od ródáa do kolektora. Jeszcze wi ksz wad byáo to, e wspóáczynnik transmisji zale aá w nieznany sposób od masy jonów i energii elektronów, daj c w rezultacie znieksztaácenia krzywych wydajno ci jonizacji. Jedyn drog do zabezpieczenia przed tym byáa taka konstrukcja aparatury, która zapewniaáaby caákowit transmisj jonów mi dzy ródáem a kolektorem. B. L. Schram, B. Adamczyk i A. J. H. Boerboom zbudowali cykloidalny spektrometr mas ze skrzy owanymi polami elektrycznym i magnetycznym o wysokim, prawie stuprocentowym wspóáczynniku transmisji jonów na drodze od ródáa do kolektora jonów. Fragment publikacji nt. cykloidalnego spektrometru mas. Zastosowanie jednorodnych pól ­ magnetycznego B i jednorodnego pola elektrycznego E prostopadáego do B sprawia, e jony bez pocz tkowej energii kinetycznej b d poruszaü si po cykloidach. Kiedy posiadaj pocz tkow energi kinetyczn , wtedy tory s trochoidami. Ponadto, taka kon¿guracja pól zapewnia podwójne ogniskowanie jonów ­ zarówno co do kierunku, jak i energii. Jony okre lonego rodzaju, poruszaj ce si wewn trz analizatora, maj wspólne ognisko niezale ne od ich pr dko ci pocz tkowych i pocz tkowych kierunków. Jony poruszaj ce si w kierunku pola magnetycznego s ogniskowane wzdáu linii prostej. Je li chcemy, eby wyprodukowane jony byáy w caáo ci wyci gni te ze ródáa i zogniskowane na kolektorze jonów, to tak wáa nie mo liwo ü daje spektrometr cykloidalny. Schemat analizatora cykolidalnego spektrometru mas. Po zako czeniu pomiarów w FOM Instituut voor Atom -en Molecuulfysica w Amsterdamie, cz ü analizuj ca spektrometru zastaáa przywieziona do Polski i staáa si podstaw konstrukcji cykloidalnego spektrometru mas w Katedrze Fizyki UMCS. Za pomoc tego spektrometru prof. B. Adamczyk i jego wspóápracownicy ­ dr L. Wójcik i dr K. Bederski przeprowadzili pó niej wiele pomiarów przekrojów czynnych na jonizacj atomów i molekuá gazu elektronami o energii od kilkunastu do 1000 eV. Uzyskane rezultaty byáy podstaw ich prac doktorskich. Wyniki pomiarów opublikowano w czasopismach o wiatowym zasi gu. Bogdan Adamczyk na stanowisko docenta zostaá powoáany jeszcze przed habilitacj w roku 1969. Kolokwium habilitacyjne odbyáo si w 1971 r., na podstawie pracy pt. Pomiary przekrojów czynnych na jonizacj pojedyncz i wielokrotn atomów He, Ne i Ar elektronami przy pomocy spektrometru mas z caákowit transmisj jonów. Problematyk t kontynuowaá w ramach dalszej wspóápracy z FOM Instituut, przebywaj c na kolejnych sta ach w latach 1972 oraz 1985. Pobyt w Holandii wykorzystaá tak e do wspóápracy z o rodkiem psychoanalitycznym Uniwersytetu w Lejdzie, gdzie prof. Bastiaans zaanga owaá Go jako autora metody ECHO. Prof. B. Adamczyk otworzyá drog do sta y naukowych w Holandii innym ¿zykom z naszego o rodka naukowego. Podczas jednego ze sta y naukowych w Amsterdamie prof. B. Adamczyk zrealizowaá wáasny projekt badania dyfuzji CO2, He, Ar przez skór czáowieka w ró nych jej miejscach przy wykorzystaniu spektrometru mas. Badania przeprowadzane byáy podczas oddychania mieszanin O2+He lub O2+Ar oraz bezporednio po odá czeniu mieszaniny i oddychaniu powietrzem. Opó nienie czasowe i nat enie wydalanego CO2, He i Ar byáy wyznaczane w wielu ró nych miejscach na ciele czáowieka. W 1978 r. twórca FOM Instituut ­ prof. J. Kistemaker otrzymaá doktorat honoris causa Uniwersytetu Marii Curie-Skáodowskiej. Prof. B. Adamczyk byá promotorem tego doktoratu. Na zdj ciu prof. J. Kistemaker z maá onk po ceremonii nadania tytuáu doktora honoris causa UMCS, obok po prawej profesorowie B. Adamczyk, A. J. H. Boerboom i A. E. de Vries. W latach 1970­1980 propagowana byáa w caáym kraju wspóápraca wy szych uczelni z zakáadami przemysáowymi, których wówczas byáo w regionie znacznie wi cej ni teraz i które posiadaáy odpowiednie fundusze na sponsorowanie w ramach tej wspóápracy ró norodnych bada naukowych. Profesor Adamczyk nawi zaá do ü aktywn wspóáprac pomi dzy Zakáadem Fizyki Stosowanej Instytutu Fizyki UMCS a Wytwórni Sprz tu Komunikacyjnego w widniku. Prowadzone w tym zakresie badania dotyczyáy zagadnie zwi zanych z technologi klejenia metalowych elementów migáowców. Na etacie Wytwórni Sprz tu Komunikacyjnego zatrudniony zostaá Józef D bek, student ¿zyki (magistrant), który prowadziá szereg bada z tego zakresu. Rezultaty przeprowadzonych bada byáy podstaw Jego pracy magisterskiej, a pó niej doktoratu. Badania na rzecz Wytwórni Sprz tu Komunikacyjnego w widniku, a potem na rzecz O rodka Badawczo-Rozwojowego przy WSK, pod kierunkiem profesora Adamczyka, trwaáy przez dobrych kilkana cie lat, a ich efektem, miedzy innymi, byáo wykonanie blisko dwudziestu prac magisterskich. Trudno w sposób wymierny oceniü, jakie korzy ci zyskaáa WSK widnik. W roku 1976 powoáaá do ycia Zakáad Fizyki Stosowanej. Kierowaá nim nieprzerwanie do roku 2000. Zakáad Fizyki Stosowanej nie tylko podejmowaá okrelon tematyk badawcz , ale tak e oferowaá specjalno ci ksztaácenia studentów IV i V roku ¿zyki. W 1978 r., korzystaj c ze wspóápracy Uniwersytetu z Lock Haven State College, B. Adamczyk wyjechaá na cztery miesi ce do USA, gdzie w Laboratorium Human Performance Research w Pennsylvania State University zainicjowaá i przeprowadziá badania nad skáadem powietrza wydychanego przez j kaj cych si podczas mówienia. W ramach tego pobytu wygáosiá w Filadel¿i, San Francisco, Los Angeles i Houston odczyty zarówno na temat prowadzonych przez siebie bada z zakresu spektrometrii mas, jak i problematyki zwi zanej z j kaniem. Tytuá profesora B. Adamczyk uzyskaá w 1980 r. Oprócz wymienionych wcze niej bada z zakresu spektrometrii mas oraz zwi zanych z korekcj mowy ludzi j kaj cych prowadzone byáy badania maj ce na celu modelowanie optyczne efuzyjnych wi zek molekularnych. Badane byáy zjawiska jonizacyjne zachodz ce na przeci ciu wi zek molekularnych z wi zk elektronow . Wspóápracownikiem prof. B. Adamczyka byá mgr Leszek Michalak, który opracowaá kilka metod komputerowej symulacji wi zek molekularnych. Wi zki takie emitowane byáy przez w sk szczelin i przez prostok tny kanaá. Badano zale no ü nat e pr dów jonowych od pozycji wzgl dem szczeliny (wylotu kanaáu). Uzyskane wyniki porównano z wynikami otrzymanymi przy zastosowaniu modelu optycznego. Leszek Michalak zrealizowaá z tej dziedziny sw prac doktorsk i habilitacyjn . Prowadzone byáy równie badania dyfuzji gazu przez o rodki porowate, m.in. dwutlenku w gla przez warstw ziarna. Wspóápracowniczk prof. B. Adamczyka byáa dr B. Aramowicz. Profesor byá promotorem jej pracy doktorskiej. Badania prowadzone byáy we wspóápracy z Instytutem Agro¿zyki PAN w Lublinie. Miaáy one te znaczenie praktyczne zwi zane z przechowywaniem ziarna w silosach. W 1985 r. profesor go ciá w laboratorium prof. Do ca w Dubnej, gdzie zajmowaá si wielokrotn jonizacj atomów i molekuá gazu. Profesor B. Adamczyk byá bardzo aktywnym pracownikiem naukowym. Wyniki bada wáasnych i swoich wspóápracowników przedstawiaá na wielu konferencjach i sympozjach, m.in.: w Wiedniu, Interlaken, Pradze, Dublinie, Kopenhadze, Houston, Oslo, Budapeszcie, Belgradzie, Starej Zagorze, Amsterdamie, Tokio, Kioto, Barcelonie, Kalkucie, Aligarh, Rostoku, Kolonii, Rotterdamie i Tampere. Do momentu odej cia na emerytur w roku 2000 wypromowaá ponad 130 magistrów ¿zyki i 9 doktorów. Na podstawie prac zrealizowanych w Zakáadzie Fizyki Stosowanej odbyáy si 4 kolokwia habilitacyjne. W 1990 r. B. Adamczyk zostaá powoáany na stanowisko profesora zwyczajnego. Kierowaá wieloma tematami w ramach problemów centralnie koordynowanych. Przez wiele lat byá wiceprzewodnicz cym Rady Naukowej Instytutu Agro¿zyki PAN, z któr to placówk wspóápracowaá, prowadz c badania w zakresie transportu gazu w o rodkach porowatych. Byá czáonkiem PTF oraz przez jedn kadencj przewodnicz cym Lubelskiego Oddziaáu PTF. Nale aá do Lubelskiego Towarzystwa Naukowego oraz European Physical Society. Od roku 1963 roku byá czáonkiem zaáo ycielem Polskiego Towarzystwa Logopedycznego, od roku 1974 pierwszym przewodnicz cym PTL, a od roku 1990 redaktorem naczelnym rocznika ,,Logopedia". Byá czáonkiem zaáo ycielem i czáonkiem Zarz du Gáównego Polskiego Towarzystwa Pró niowego. Oprócz aktywno ci naukowej nale y podkre liü jego zaanga owanie organizacyjne. W latach 1970­1978 byá wicedyrektorem Instytutu Fizyki i nast pnie jego dyrektorem przez dwie kadencje w latach 1978­1987. Braá czynny udziaá w popularyzacji ¿zyki, m.in. uczestnicz c w corocznie organizowanych Pokazach z Fizyki zainicjowanych w 1953 r. przez prof. W. Staszewskiego. Prof. Adamczyk byá laureatem nagród Ministra Nauki i Szkolnictwa Wy szego i Techniki, Ministra Zdrowia i Opieki Spoáecznej, Ministra Edukacji Narodowej, Sekretarza Naukowego Polskiej Akademii Nauk, Polskiego Towarzystwa Fizycznego i innych. Za swoje dokonania w zakresie terapii j kania zostaá wybrany w plebiscycie telewizyjnym w roku 1965 ,,Polakiem Roku''. Prof. B. Adamczyk miaá wielu wspóápracowników. W Zakáadzie Fizyki Stosowanej, którego byá twórc , pracowali: Bogusáawa Aramowicz, Krzysztof Bederski, Jan Cytawa, Jan Czarnota, Józef D bek, Krzysztof Gáuch, Krystyna Goáaszewska, Ferdynand Jagieááo, Maágorzata Klepacka, Barbara Kozáowiec, Wiesáawa Kuniszyk-Jó kowiak, Artur Kwiatkowski, El bieta Marcinkowska, Artur Markowski, Marek Rafalski, Leszek Michalak, Arkadiusz Musur, Tadeusz Olech, Paweá Paáczy ski, Andrzej Pelc, Barbara Raczek, Anna Smolira, El bieta Smoáka, Tadeusz Sta ski, Piotr Staszewski, Sylwia Ptasi ska, Michaá Sztubecki, Witold Szyszko, Waldemar Suszy ski, Arkadiusz Wi niewski i Leszek Wójcik. http://www.deepdyve.com/assets/images/DeepDyve-Logo-lg.png Annales UMCS, Physica de Gruyter

Professor Bogdan Adamczyk (1930–2011) – posthumous recollections

Wójcik, Leszek
Annales UMCS, Physica , Volume 67 (1) – Jan 1, 2012
Download PDF
8 pages

Loading next page...
 
/lp/de-gruyter/professor-bogdan-adamczyk-1930-2011-posthumous-recollections-d7e3woo5Pf
Publisher
de Gruyter
Copyright
Copyright © 2012 by the
ISSN
0137-6861
DOI
10.2478/v10246-012-0011-8
Publisher site
See Article on Publisher Site

Abstract

10.2478/v10246-012-0011-8 ANNALES U N I V E R S I TAT I S MAR IAE C U R I E - S K à O D O W S KA LUBLIN ­ POLONIA VOL. LXVII SECTIO AAA 2012 ­ wspomnienie po miertne 7 pa dziernika 2011 r. zmará profesor Bogdan Adamczyk. Urodziá si 4 sierpnia 1930 r. w Lublinie. Caáe swoje ycie naukowe zwi zaá z kierunkiem ¿zyki uniwersyteckiej UMCS w Lublinie. Jeszcze przed matur w 1949 r. pracowaá przez pewien czas jako laborant prywatny u prof. Stanisáawa Ziemeckiego. Studia na ¿zyce w Uniwersytecie Marii Curie-Skáodowskiej rozpocz á w 1950 r., przy czym prawie rok przele aá w gipsie po ci kim wypadku motocyklowym. W listopadzie 1953 r., jeszcze jako student ¿zyki, zostaá zaanga owany na stanowisko laboranta u prof. Wacáawa Staszewskiego. Jak wspominaá, prof. Staszewski otoczyá Go niemal e ojcowsk opiek i wprowadziá do swego zespoáu badawczego. Z tego okresu pochodz materiaáy do pierwszych wspólnych z prof. Staszewskim publikacji, m.in. w ,,Acta Physica Polonica" i ,,Journal of Acoustic Society of America". Po roku pracy awansuje na stanowisko zast pcy asystenta, a pó niej ­ asystenta. Prac magistersk pt. Centra barwne w krysztaáach NaCl wykonaá pod kierunkiem prof. Stanisáawa Ziemeckiego i bezpo redni opiek wtedy jeszcze magistra Mieczysáawa Subotowicza, uzyskuj c w roku 1955 tytuá magistra ¿zyki i awansuj c na stanowisko starszego asystenta. Po uko czeniu studiów w 1955 r. Bogdan Adamczyk zwi zaá si z Zespoáem Badawczym kierowanym przez prof. Wáodzimierza uka, pó niejszego kierownika Katedry Fizyki Do wiadczalnej UMCS. Pod jego kierunkiem wykonaá prac doktorsk pt. Spektrometr mas z polem elektrycznym o cz sto ci radiowej i nieliniowym rozkáadzie potencjaáu, uzyskuj c w roku 1963 tytuá doktora i awansuj c na stanowisko adiunkta. Schemat spektrometru z polem elektrycznym o cz sto ci radiowej. W roku 1957 Bogdan Adamczyk, jeszcze wówczas ci ko j kaj cy si , przypadkowo dokonaá bardzo wa nej dla siebie i nie tylko dla siebie obserwacji nad gá bok studni w ogrodzie swoich rodziców. Stwierdziá caákowit áatwo ü mówienia podczas wypowiadania sáów w obecno ci echa wáasnego gáosu. Spostrze enie to zapocz tkowaáo prowadzone przez caáe ycie badania nad mow j kaj cych si . Prowadziá je równie na terenie Poradni Foniatrycznej w Lublinie, gdzie byá zatrudniony przez kilkana cie lat. Pracowaá te jako terapeuta na koloniach dla dzieci j kaj cych si , zorganizowanych przez Wojewódzk Poradni Foniatryczn w Lublinie. Kolonie odbywaáy si w Zwierzy cu n. Wieprzem (1959), oraz na obozach ­ turnusach terapeutycznych zorganizowanych przez Polski Zwi zek J kaj cych si : w Muszynie (1993), My lenicach (1994), Wójtowicach (1995) i Daráówku (1996). Gáównym rezultatem jego bada nad mow ludzi j kaj cych si staáa si nowa metoda terapii, tzw. metoda ECHO, oraz tzw. echotelefoniczny system korekcji, obejmuj cy swym zasi giem caáy kraj. Swoje ycie naukowe Profesor po wi ciá dwom dziedzinom ­ ¿zyce oraz korekcji mowy ludzi j kaj cych si (szczególnie dzieci i máodzie y). W tych ostatnich badaniach wspieraáy Go dr Wiesáawa Kuniszyk-Jó kowiak oraz dr El bieta Smoáka. Prof. B. Adamczyk byá promotorem ich prac doktorskich. Bardzo wa nym okresem w Jego yciu byá dziewi ciomiesi czny sta w kierowanym przez prof. J. Kistemakera FOM Instituut voor Atom -en Molecuulfysica w Amsterdamie w 1965 r. B. Adamczyk prowadziá tam badania nad jonizacj niektórych atomów i molekuá gazu elektronami. Wyznaczaá przekroje czynne na jonizacj . Do pomiaru bezwzgl dnych przekrojów czynnych na jonizacj niezb dna jest wiedza o tym, ile jonów okre lonego rodzaju zostaáo wytworzonych przez jeden elektron na jednostkowej drodze w obszarze jonizacji. Z nielicznymi wyj tkami do badania przekrojów czynnych u ywane byáy konwencjonalne spektrometry mas. Niestety, spektrometry te miaáy niewielki wspóáczynnik transmisji jonów na drodze od ródáa do kolektora. Jeszcze wi ksz wad byáo to, e wspóáczynnik transmisji zale aá w nieznany sposób od masy jonów i energii elektronów, daj c w rezultacie znieksztaácenia krzywych wydajno ci jonizacji. Jedyn drog do zabezpieczenia przed tym byáa taka konstrukcja aparatury, która zapewniaáaby caákowit transmisj jonów mi dzy ródáem a kolektorem. B. L. Schram, B. Adamczyk i A. J. H. Boerboom zbudowali cykloidalny spektrometr mas ze skrzy owanymi polami elektrycznym i magnetycznym o wysokim, prawie stuprocentowym wspóáczynniku transmisji jonów na drodze od ródáa do kolektora jonów. Fragment publikacji nt. cykloidalnego spektrometru mas. Zastosowanie jednorodnych pól ­ magnetycznego B i jednorodnego pola elektrycznego E prostopadáego do B sprawia, e jony bez pocz tkowej energii kinetycznej b d poruszaü si po cykloidach. Kiedy posiadaj pocz tkow energi kinetyczn , wtedy tory s trochoidami. Ponadto, taka kon¿guracja pól zapewnia podwójne ogniskowanie jonów ­ zarówno co do kierunku, jak i energii. Jony okre lonego rodzaju, poruszaj ce si wewn trz analizatora, maj wspólne ognisko niezale ne od ich pr dko ci pocz tkowych i pocz tkowych kierunków. Jony poruszaj ce si w kierunku pola magnetycznego s ogniskowane wzdáu linii prostej. Je li chcemy, eby wyprodukowane jony byáy w caáo ci wyci gni te ze ródáa i zogniskowane na kolektorze jonów, to tak wáa nie mo liwo ü daje spektrometr cykloidalny. Schemat analizatora cykolidalnego spektrometru mas. Po zako czeniu pomiarów w FOM Instituut voor Atom -en Molecuulfysica w Amsterdamie, cz ü analizuj ca spektrometru zastaáa przywieziona do Polski i staáa si podstaw konstrukcji cykloidalnego spektrometru mas w Katedrze Fizyki UMCS. Za pomoc tego spektrometru prof. B. Adamczyk i jego wspóápracownicy ­ dr L. Wójcik i dr K. Bederski przeprowadzili pó niej wiele pomiarów przekrojów czynnych na jonizacj atomów i molekuá gazu elektronami o energii od kilkunastu do 1000 eV. Uzyskane rezultaty byáy podstaw ich prac doktorskich. Wyniki pomiarów opublikowano w czasopismach o wiatowym zasi gu. Bogdan Adamczyk na stanowisko docenta zostaá powoáany jeszcze przed habilitacj w roku 1969. Kolokwium habilitacyjne odbyáo si w 1971 r., na podstawie pracy pt. Pomiary przekrojów czynnych na jonizacj pojedyncz i wielokrotn atomów He, Ne i Ar elektronami przy pomocy spektrometru mas z caákowit transmisj jonów. Problematyk t kontynuowaá w ramach dalszej wspóápracy z FOM Instituut, przebywaj c na kolejnych sta ach w latach 1972 oraz 1985. Pobyt w Holandii wykorzystaá tak e do wspóápracy z o rodkiem psychoanalitycznym Uniwersytetu w Lejdzie, gdzie prof. Bastiaans zaanga owaá Go jako autora metody ECHO. Prof. B. Adamczyk otworzyá drog do sta y naukowych w Holandii innym ¿zykom z naszego o rodka naukowego. Podczas jednego ze sta y naukowych w Amsterdamie prof. B. Adamczyk zrealizowaá wáasny projekt badania dyfuzji CO2, He, Ar przez skór czáowieka w ró nych jej miejscach przy wykorzystaniu spektrometru mas. Badania przeprowadzane byáy podczas oddychania mieszanin O2+He lub O2+Ar oraz bezporednio po odá czeniu mieszaniny i oddychaniu powietrzem. Opó nienie czasowe i nat enie wydalanego CO2, He i Ar byáy wyznaczane w wielu ró nych miejscach na ciele czáowieka. W 1978 r. twórca FOM Instituut ­ prof. J. Kistemaker otrzymaá doktorat honoris causa Uniwersytetu Marii Curie-Skáodowskiej. Prof. B. Adamczyk byá promotorem tego doktoratu. Na zdj ciu prof. J. Kistemaker z maá onk po ceremonii nadania tytuáu doktora honoris causa UMCS, obok po prawej profesorowie B. Adamczyk, A. J. H. Boerboom i A. E. de Vries. W latach 1970­1980 propagowana byáa w caáym kraju wspóápraca wy szych uczelni z zakáadami przemysáowymi, których wówczas byáo w regionie znacznie wi cej ni teraz i które posiadaáy odpowiednie fundusze na sponsorowanie w ramach tej wspóápracy ró norodnych bada naukowych. Profesor Adamczyk nawi zaá do ü aktywn wspóáprac pomi dzy Zakáadem Fizyki Stosowanej Instytutu Fizyki UMCS a Wytwórni Sprz tu Komunikacyjnego w widniku. Prowadzone w tym zakresie badania dotyczyáy zagadnie zwi zanych z technologi klejenia metalowych elementów migáowców. Na etacie Wytwórni Sprz tu Komunikacyjnego zatrudniony zostaá Józef D bek, student ¿zyki (magistrant), który prowadziá szereg bada z tego zakresu. Rezultaty przeprowadzonych bada byáy podstaw Jego pracy magisterskiej, a pó niej doktoratu. Badania na rzecz Wytwórni Sprz tu Komunikacyjnego w widniku, a potem na rzecz O rodka Badawczo-Rozwojowego przy WSK, pod kierunkiem profesora Adamczyka, trwaáy przez dobrych kilkana cie lat, a ich efektem, miedzy innymi, byáo wykonanie blisko dwudziestu prac magisterskich. Trudno w sposób wymierny oceniü, jakie korzy ci zyskaáa WSK widnik. W roku 1976 powoáaá do ycia Zakáad Fizyki Stosowanej. Kierowaá nim nieprzerwanie do roku 2000. Zakáad Fizyki Stosowanej nie tylko podejmowaá okrelon tematyk badawcz , ale tak e oferowaá specjalno ci ksztaácenia studentów IV i V roku ¿zyki. W 1978 r., korzystaj c ze wspóápracy Uniwersytetu z Lock Haven State College, B. Adamczyk wyjechaá na cztery miesi ce do USA, gdzie w Laboratorium Human Performance Research w Pennsylvania State University zainicjowaá i przeprowadziá badania nad skáadem powietrza wydychanego przez j kaj cych si podczas mówienia. W ramach tego pobytu wygáosiá w Filadel¿i, San Francisco, Los Angeles i Houston odczyty zarówno na temat prowadzonych przez siebie bada z zakresu spektrometrii mas, jak i problematyki zwi zanej z j kaniem. Tytuá profesora B. Adamczyk uzyskaá w 1980 r. Oprócz wymienionych wcze niej bada z zakresu spektrometrii mas oraz zwi zanych z korekcj mowy ludzi j kaj cych prowadzone byáy badania maj ce na celu modelowanie optyczne efuzyjnych wi zek molekularnych. Badane byáy zjawiska jonizacyjne zachodz ce na przeci ciu wi zek molekularnych z wi zk elektronow . Wspóápracownikiem prof. B. Adamczyka byá mgr Leszek Michalak, który opracowaá kilka metod komputerowej symulacji wi zek molekularnych. Wi zki takie emitowane byáy przez w sk szczelin i przez prostok tny kanaá. Badano zale no ü nat e pr dów jonowych od pozycji wzgl dem szczeliny (wylotu kanaáu). Uzyskane wyniki porównano z wynikami otrzymanymi przy zastosowaniu modelu optycznego. Leszek Michalak zrealizowaá z tej dziedziny sw prac doktorsk i habilitacyjn . Prowadzone byáy równie badania dyfuzji gazu przez o rodki porowate, m.in. dwutlenku w gla przez warstw ziarna. Wspóápracowniczk prof. B. Adamczyka byáa dr B. Aramowicz. Profesor byá promotorem jej pracy doktorskiej. Badania prowadzone byáy we wspóápracy z Instytutem Agro¿zyki PAN w Lublinie. Miaáy one te znaczenie praktyczne zwi zane z przechowywaniem ziarna w silosach. W 1985 r. profesor go ciá w laboratorium prof. Do ca w Dubnej, gdzie zajmowaá si wielokrotn jonizacj atomów i molekuá gazu. Profesor B. Adamczyk byá bardzo aktywnym pracownikiem naukowym. Wyniki bada wáasnych i swoich wspóápracowników przedstawiaá na wielu konferencjach i sympozjach, m.in.: w Wiedniu, Interlaken, Pradze, Dublinie, Kopenhadze, Houston, Oslo, Budapeszcie, Belgradzie, Starej Zagorze, Amsterdamie, Tokio, Kioto, Barcelonie, Kalkucie, Aligarh, Rostoku, Kolonii, Rotterdamie i Tampere. Do momentu odej cia na emerytur w roku 2000 wypromowaá ponad 130 magistrów ¿zyki i 9 doktorów. Na podstawie prac zrealizowanych w Zakáadzie Fizyki Stosowanej odbyáy si 4 kolokwia habilitacyjne. W 1990 r. B. Adamczyk zostaá powoáany na stanowisko profesora zwyczajnego. Kierowaá wieloma tematami w ramach problemów centralnie koordynowanych. Przez wiele lat byá wiceprzewodnicz cym Rady Naukowej Instytutu Agro¿zyki PAN, z któr to placówk wspóápracowaá, prowadz c badania w zakresie transportu gazu w o rodkach porowatych. Byá czáonkiem PTF oraz przez jedn kadencj przewodnicz cym Lubelskiego Oddziaáu PTF. Nale aá do Lubelskiego Towarzystwa Naukowego oraz European Physical Society. Od roku 1963 roku byá czáonkiem zaáo ycielem Polskiego Towarzystwa Logopedycznego, od roku 1974 pierwszym przewodnicz cym PTL, a od roku 1990 redaktorem naczelnym rocznika ,,Logopedia". Byá czáonkiem zaáo ycielem i czáonkiem Zarz du Gáównego Polskiego Towarzystwa Pró niowego. Oprócz aktywno ci naukowej nale y podkre liü jego zaanga owanie organizacyjne. W latach 1970­1978 byá wicedyrektorem Instytutu Fizyki i nast pnie jego dyrektorem przez dwie kadencje w latach 1978­1987. Braá czynny udziaá w popularyzacji ¿zyki, m.in. uczestnicz c w corocznie organizowanych Pokazach z Fizyki zainicjowanych w 1953 r. przez prof. W. Staszewskiego. Prof. Adamczyk byá laureatem nagród Ministra Nauki i Szkolnictwa Wy szego i Techniki, Ministra Zdrowia i Opieki Spoáecznej, Ministra Edukacji Narodowej, Sekretarza Naukowego Polskiej Akademii Nauk, Polskiego Towarzystwa Fizycznego i innych. Za swoje dokonania w zakresie terapii j kania zostaá wybrany w plebiscycie telewizyjnym w roku 1965 ,,Polakiem Roku''. Prof. B. Adamczyk miaá wielu wspóápracowników. W Zakáadzie Fizyki Stosowanej, którego byá twórc , pracowali: Bogusáawa Aramowicz, Krzysztof Bederski, Jan Cytawa, Jan Czarnota, Józef D bek, Krzysztof Gáuch, Krystyna Goáaszewska, Ferdynand Jagieááo, Maágorzata Klepacka, Barbara Kozáowiec, Wiesáawa Kuniszyk-Jó kowiak, Artur Kwiatkowski, El bieta Marcinkowska, Artur Markowski, Marek Rafalski, Leszek Michalak, Arkadiusz Musur, Tadeusz Olech, Paweá Paáczy ski, Andrzej Pelc, Barbara Raczek, Anna Smolira, El bieta Smoáka, Tadeusz Sta ski, Piotr Staszewski, Sylwia Ptasi ska, Michaá Sztubecki, Witold Szyszko, Waldemar Suszy ski, Arkadiusz Wi niewski i Leszek Wójcik.

Journal

Annales UMCS, Physica – de Gruyter

Published: Jan 1, 2012

There are no references for this article.